คุมกำเนิดหลังคลอด เมื่อไร? อย่างไร?

หลังช่วงลุ้นระทึกตอนคลอดผ่านไป  คุณแม่มือใหม่เกือบทุกคนคงหัวปั่นอยู่กับเจ้าเบบี๋ ไหนจะต้องปรับตัวเรื่องเวลา ไหนจะวุ่นวายเรื่องให้นม หลายคนเลยหลงลืมเรื่อง ‘คุมกำเนิด’ เผลอนิดเดียว ก็มีน้องให้เจ้าตัวเล็กซะแล้ว!

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์มานพชัย ธรรมคันโธ จากภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา คณะแพทย์ศาสตร์ ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ให้ข้อมูลในงานประชุมวิชาการ “MSD Asia Pacific Contraceptive Summit 2012” ว่า คุณแม่ควรเริ่มต้นวางแผนคุมกำเนิดภายใน 3 สัปดาห์หลังคลอด ซึ่งจะเป็นช่วงที่บางท่านเริ่มมีรอบเดือนอีกครั้ง

ให้ลูกกินนมจากเต้า = คุมกำเนิด?
คุณหมอมานพชัยอธิบายว่า หากคุณแม่ให้ลูกนมแม่อย่างเดียวและไม่มีประจำเดือนตลอด 2-6 เดือนแรกหลังคลอด จะสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้ถึง 98% แต่มีเงื่อนไขว่า ทารกต้องดูดนมถี่ อย่างน้อยทุก 3 ชั่วโมง นานครั้งละ 20-30 นาที และต้องดูดนมในปริมาณที่มากพอ

หากคุณแม่ไม่แน่ใจว่า ลูกดูดนมถี่และมากตามเงื่อนไขนี้หรือไม่ ก็ควรคุมกำเนิดด้วยวิธีอื่นเพื่อเสริมความมั่นใจด้วย

ในช่วงที่ให้นม คุณแม่ควรเลือกคุมกำเนิดโดยไม่ใช้ฮอร์โมน เช่น ถุงยางอนามัย หรือถ้าจะกินยาคุมกำเนิด ก็ควรเลือกยาคุมชนิดไร้เอสโตรเจน เพราะฮอร์โมนเอสโตรเจนอาจส่งผลต่อการสร้างน้ำนมได้

‘นัดตรวจครรภ์หลังคลอด’ แม่ห้ามพลาด
ตามปกติ สูติแพทย์มักนัดให้คุณแม่มาตรวจสุขภาพอีกครั้งภายใน 4 สัปดาห์หลังคลอด คุณแม่ไม่ควรละเลยการนัดตรวจครั้งนี้ เพราะแพทย์นอกจากจะตรวจร่างกายให้แน่ใจว่าไม่มีการติดเชื้อหรือภาวะแทรกซ้อนใดๆ แล้ว ส่วนใหญ่คุณหมอจะแนะนำเรื่องการคุมกำเนิดให้ด้วย

ผู้หญิงแต่ละคนจะมีความต้องการและข้อบ่งชี้ในการคุมกำเนิดไม่ว่าจะเป็นการคุมกำเนิดชั่วคราวหรือถาวรแตกต่างกัน คุณแม่จึงควรขอคำปรึกษาจากสูติแพทย์เป็นรายบุคคล เพื่อให้แพทย์ประเมินความพร้อมและความแข็งแรงสมบูรณ์ด้านสุขภาพ และแนะนำวิธีคุมกำเนิดได้อย่างเหมาะสม